به نام خداوند بخشنده ی مهربان
(ناس)
1- بگو پناه می برم به پرودگار مردم 2- به فرمان روای مردم 3- به معبود مردم
4- از شر وسوسه گر پنهان شونده 5- آن که در سینه های مردم وسوسه می کند
6- از جن ها نا و انسان ها
خداوند در این سوره به پیامبراکرم (ص) به عنوان سرمشق امت ،
امرکرده است ، به خدایی پناه ببرکه پروردگار و صاحب و معبود واقعی مردمان است .
اما نکته اینجاست که پناه بردن به خدا تنها به ذکر این جملات نیست
بلکه مقصود آن است که انسان فکر و عقیده و عمل خویش را از افکار
باطل و هواهای نفسانی به دور نگه دارد و گرنه تکرار این جملات بدون
قصد عمل به آن ها مثل تکرار اسامی داروهاست به جای مصرف آن ها .
مثال عملی آن این است که وقتی افراد از وسوسه های شیطان و انسان
به خدا پناه می برند ، خود نیز باید از معرض آن ها دور شوند .
در آیات 1 ، 2 و 3 اشاره کرده رب الناس ، ملک الناس اله الناس . سوال این
است که چرا از خداوند این سه عنوان را مطرح کرده است ؟
اینجا با اشاره به صفت ربوبیت خدا – پروردگاری – این نکته را متذکر می شود
که اگر کسی – از شر وسوسه هایی که شیطان که در دل مردم ایجاد می کند –
به خدا پناه ببرد به پناهگاهی مطمئن ، رجوع کرده و خدایی که مردم را آفریده پس قادرخواهد بود آن ها را از خطر شرور محفوظ دارد .
و در آیه 2 نیز قدری درجه ی اطمینان را بالا برده و می گوید خداوند مالک مردم –
و حاکم بر دل های آن ها – است .
یعنی خداوند می تواند دل مردم را به هر سو که بخواهد متمایل سازد –
در واقع ایجاد نوعی تمایل که از اختیار مردم خارج است –
برای مثال : اگر کسی برای گره هایی که به سختی به دست مردم
باز می شود به خدا پناه ببرد ، خداوند کاری می کند که آن ها نا خواسته مشکلات را حل کنند .
در آیه 3 با آوردن کلمه اله ( معبود ) اشاره به نیازهای معنوی انسان دارد
و این نکته را متذکر می شود که تنها از شرور ظاهری نباید به خدا پناه برد بلکه
در اعمالی چون عبادت نیز باید از او یاری جست چراکه کلید همه امور نزد اوست و بی او عبادت نیز به بیراهه خواهد انجامید .
در آیات 4 تا 6 به مقوله وسوسه های درونی – نفس اماره – و وسوسه های
بیرونی – شیطان و به تبعش وسوسه ی جن و انس پرداخته شده است .
وسوسه ی شیطان همه را دربر می گیرد اما همه را مبتلا نمی سازد .
روزی ابلیس به حضرت عیسی (ع) گفت : لابد می دانی که تو در پیشگاه الهی
منزلت والایی داری ، حالا خود را از بلندی بیفکن تا معلوم شود آیا خداوند تو را گرامی
می دارد یا نه ؟ حضرت مسیح (ع) فرمود : این بر خداست که بنده ی خود را آزمایش کند نه آنکه بنده ای خدا را بیازماید .
|